Holtskirkja
Talið er að kirkja hafi verið reist í Holti fljótlega eftir kristnitöku árið 1000 og liklegast verið reist þar prestssetur einhvern tímann á 11. öld. Á dögum Þorláks biskups Þórhallssonar (1178-1193) komst kirkjan og jörðin undir biskupsforræði og er með fyrstu stöðunum sem leikmenn missa úr höndum sér undir stjórn kirkjuvaldsins. Í kaþólskum sið var kirkjan í Holti helguð heilögum Lárentíusi píslarvætti.
Bæjarstæðið í Holti er á hæð nálægt miðju eins mesta undirlendis sýslunnar. Frá Holti sér til allra bæja í Holtssókn nema eins, Efstabóls í Korpudal, sem nú er í eyði. Í máldaga Oddgeirs Þorsteinssonar, biskups í Skálholti, frá 1377 kemur fram að kirkjan er þá orðin allauðug og á víða ítök. Lengi var Holt eitt tekjumesta og eftirsóttasta brauð landsins. Átti kirkjan margar jarðir og hlunnindaítök, auk engjalanda. Í Jarðarbók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns frá 1710 segir að í Holti geti 14 kýr fóðrast á heyjum og 250 fjár.
Holtskirkja var um skeið eina kirkjan í Önundarfirði. Bænahús og/eða hálfkirkjur eru þó talin hafa verið á Kirkjubóli í Bjarnadal, Hesti, Kirkjubóli í Korpudal, Veðrará innri, á Selakirkjubóli og Hvilft. 11. september 1470 var Kirkjuból í Valþjófsdal gert að alkirkju og 9. september 1929 var Holtssókn skipt í tvennt, Holtssókn og Flateyrarsókn og var kirkja vígð á Flateyri 1936.
Núverandi kirkja í Holti var reist árið 1869 að frumkvæði sr. Stefáns Stephensen, prests og prófasts í Holti. Kirkjan er timburkirkja en árið 1937 fór fram mikil viðgerð á henni og t.a.m. var steypt utan um hana. Fyrir 100 ára afmæli kirkjunnar árið 1969 var aftur gert við kirkjuna og m.a. byggð forkirkja með steyptu gólfi. Sumarið 2009 voru enn gerðar endurbætur á kirkjunni að utan og skipt um glugga.
Altaristafla kirkjunnar Leyfið börnunum að koma til mín er olíumáluð eftirmynd á striga eftir Brynjólf Þórðarson (1896-1938). Frummyndin er máluð af danska listmálaranum Carl Bloch.
Norðan við kirkjuna er minnisvarði um Brynjólf Sveinsson biskup í Skálholti á árunum 1639-1674 en hann fæddist í Holti 1605. Brynjólfur var einn mesti kirkjuhöfðingi í lútherskum sið, mikill lærdómsmaður og safnari fornra handrita og gaf m.a. Friðriki III. Danakonungi Flateyjarbók sem Danir skiluðu svo Íslendingum 1971. Árið 1975, á 300 ára ártíð Brynjólfs, reistu Lions-menn á Flateyri þennan minnisvarða um hann.
Holtsprestar sátu oft lengi, sumir þeirra byrjuðu sem aðstoðarprestar og höfðu síðan aðstoðarpresta með sér seinni ár sín. Um marga þeirra presta sem sátu í Holti er nokkuð vitað en um flesta Holtspresta á 14.-16. öld er fátt vitað eða ekkert.